Cayuela Medina, Natalio

ERREFERENTZIA KODEA

ES/NA/AGN/F445

IZENBURUA

Natalio Cayuela Medina. Fonograma bildumaren kolekzioa

MUTURREKO DATAK

1920-1936

DESKRIBAPEN MAILA

Bilduma

BOLUMENA

198 arbel-disko

EKOIZLEA

Natalio Cayuela Medina

AIPAMEN BIOGRAFIKOA

Natalio Cayuela abokatuak Bartzelonan jaio zen 1891ko urriaren 24an. Madrilen Zuzendaritza ikasi zuen. 1924ko urrian oposizio bidez Iruñeko Lurralde Auziteg Gelako idazkari lanpostua lortu zuen, eta bertan garatu zuen bere bizitza profesionala, atxilotu eta gauzatu arte. Estatu-kolpearen ostean atxilotu zuten eta 1936ko abuztuaren 23an fusilatu zuten Valcaderan (Cadreitako terminoa).

[+] Gehiago irakurri

HISTORIA ARTXIBISTIKOA

Funtsa Amparo Sandoval alargunak kontserbatu zuen eta ondoren, bere iloba-biloba den José Manuel Boné-k. Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak funtsa eskuratu zuen 2016 eta 2017. urteetan eta bilduma musikala, berriz, 2017an.

EDUKIA

Funtsa bere askotariko alderdi profesional eta pertsonalei buruzko dokumentazioz osatuta dago eta argazkien negatiboak zein positiboak, gutunak, zigiluak, txartelak eta bere zaletasun ugariekin lotutako piezak barne hartzen ditu, adibidez, arbelezko diskoak eta gramofono bat. Bere fusilatzeari eta lurperatzeari buruzko dokumentazioa oso interesgarria da, baina, bereziki, bere gorpuzkinak Valcalderako hobitik ateratzeko eskaera, bere alargun Amparo Sandovalek izapidetu zuena Gobernu Zibilean.

Bilduma fonografikoa arbelezko 198 diskoz osatuta dago; bikain kontserbatuta daude eta La voz de su Amo, Regal, Odeon eta Parlophon etxeetakoak dira. Operatik eta musika klasikotik eta musika herrikoiraino doazen diskoak barne hartzen ditu, zarzuelak, dantzagarriak, Riegoren Ereserkia eta Marseillesa gaztelaniaz. Operako grabazioei dagokienean, Wagnerren hainbat obra nabarmentzen dira, Isidoro Fagoaga tenore nafarrak interpretatutakoak. Halaber, Iruñeko Orfeoiak egindako grabazioak ditu, guztiak Remigio Múgica maisuaren zuzendaritzapean egindakoak, eta bi diskotan kontserbatzen dira Joaquín Larreglaren Siempre p’alante jotaren erregistroarekin eta Almándozen Goixiam-on & Segarraren erregistroarekin. Baliteke haietan Natalio Cayuelak berak parte hartu izana, Iruñeko Orfeoiaren bazkide gisa izan zituen bizipenen emaitza gisa.

Horrez gain, aipatzekoak dira musika herrikoia jasotzen duten hainbat disko, bai garai hartan boladan zeuden dantzenak bai garbiki iruindarrak diren jaietako musikarenak. Multzoa "La voz de su amo" markako gramofono batek, gramofonoa eta diskoak gordetzeko altzari batek eta erabili gabeko orratzen kutxa batek osatzen dute.