es | eu | en | fr

TRANSports. Garraiotik kirolera

Nafarroako Errege Artxibo Nagusia

2019/06/06 - 2019/09/01

Erakusketaren proiektua 2016an Nafarroako Artxiboaren eta Pirinio Atlantikoetako Departamentuko Artxiboaren artean hasitako lankidetzaren testuinguruan sortu zen. Lankidetza horren helburua kultura-bitartekaritzako ekimenak martxan jartzea izan zen, artxiboetako dokumentu-ondarea ezagutarazteko asmoz. 2018an, lurralde mugakideetara zabaldu zen, eta gonbidapena bidali zitzaien Gipuzkoako Foru Aldundiko Artxibo Zerbitzuari, Huescako Diputazio Probintzialeko Artxiboari eta Fototekari eta Huescako Artxibo Historiko Probintzialari. Horrela, ekimena ibiltaritzarantz bideratu zen; horri esker, erakusketa hain lurraldetan izango da 2019an.

TRANSports izenburu iradokitzailearekin XIX. mendetik XX. mendera bitarteko garraiobide batzuek ezagutu zuten bilakaera islatu nahi izan da, hainbat kirol-diziplinatan eraldatu zirenean. Giza trakzioaren, animalien trakzioaren eta trakzio mekanikoaren ondorioz sortu zen eraldaketa bat, erakusketan sartzen diren zortzi kirolak sortzeko: atletismoa, mendizaletasuna, arrauna, eskia, txirrindularitza, hipika, automobilismoa eta hegazkintza.

Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak, abiazio eta txirrindularitza kirolei buruzko testuak prestatzen lagundu du, beste paneletan sartu diren hainbat dokumenturen kopiak ekarri ditu, gainerako paneletan sartu izan direnak eta testuen koordinazio orokorreko lanak eta horien harmonizazioa bere gain hartu ditu, erakusketa dokumentatzen duen paneletan eta katalogoan aurkezteko.

Nafarroak eskainitako dokumentuen artean, zenbait argazki nabarmendu behar dira, hala nola hauenak: Altsasuko korrikalari batzuk, 1905 aldera (Echagüe funtsetik hartua); 1933an egindako oinezko lasterketa baten irabazlea, helmugara iristen, Iruñeko Gazteluko Plazara; pilotu bat eta hegazkinak 1930eko sanferminetako hegazkintza-jaialdian; Styl taldea 1930eko Euskal Herriko VII. Itzulian (hiruak Galle funtsetik hartuak); eta Alberto Oficialdeguik eta beste apaiz batzuek Sarbil mendikateko Peña de los Canteros mendira egindako ibilaldia, 1920 eta 1940 artean (Alberto Oficialdegui funtsetik hartua).