es | eu | en | fr

Teobaldo II.aren heriotzaren 750. urteurrena (1270)

Nafarroako Errege Artxibo Nagusia

2020/12/01 - 2020/12/31

1270eko abenduan Teobaldo II.a, Nafarroako erregea eta Champagne-ko kondea, hil zen Trápani italiar hirian. Bere erregealdian, frantziar dinastietako errege nafar baten bigarrena izan zena, bere aitak hasitako erreforma administratiboen sendotasuna eta erregeari Zortzidun Gurutzatuan parte hartzeagatik eman zion ospea nabarmendu ohi dira. Hil zeneko 750. urteurrena betetzen den hilabetean, Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak (NAO) errege honen irudiari buruzko zenbait dokumentu jendaurrean jarriko ditu abenduko mikroerakusketan.

Teobaldo II.a 1253an iritsi zen Nafarroako tronura, aita, Teobaldo I.a, hiltzean. Bere erregealdiko lehen konpasetan erregeak itun bat sinatu zuen Aragoiko Jaime I.a erregearekin, eta, oraindik adingabea zenez, Margarita de Borbón amak ere berretsi zuen. Mikroerakusketa bi erregeen arteko adiskidetasun-itunaren ale batekin irekitzen da, non bi erregeek "amigos de amigos et enemigos de enemigos" izateko nahia adierazten duten. Hala ere, handik gutxira, Teobaldo II.ak aliantza hori haustea erabaki zuen, eta Gaztelako Alfontso X.a Jakituna erregearengana hurbildu zen. Azken honek, bi monarken arteko ulermen horren esparruan, Teobaldo II.ari eman zizkion Donostiako eta Hondarribiko hiribilduak. Erreinuaren barne-administrazioari dagokionez, Teobaldo II.ak bere aitak koroaren agintea eta ondarea finkatzeko hasitako erreformekin jarraitu zuen, besteak beste, ia modu osoan kontserbatutako Nafarroako administrazio errealaren kontabilitateko erregistroetako lehena, hain zuzen ere, errege honen erregealdiari dagokiona izatea adierazten duena. Hala ere, Teobaldo II.ak Zortzigarren Gurutzadan izan duen parte-hartzeak eman dio ospe handiena historikoki errege horri. Teobaldo II.ak gurutzadaren sustatzailea zen Frantziako Luis IX.a erregearekin zituen basailutza-izaerako eta familiako loturek azaltzen dute Nafarroako erregeak gurutzada horretan izan zuen parte-hartzea. Teobaldo II.a Luis IX.aren alabarekin ezkonduta zegoen. Espedizio gurutzatua 1270eko udan jarri zen martxan, Tunisia hartzeko asmoz, horrela, Afrikako iparraldetik Ekialde Hurbileko indar musulmanetara iristen ziren hornikuntza-bideak moztea lortuko zuten. Gurutzatuak, ordea, ez ziren gai izan hiria hartzeko, eta Ipar Afrikako udak lagundu zuen izurriteak tropen artean zabaltzen, Frantziako Luis IX.a erregearen heriotza eraginez eta Nafarroako erregea ere gaixotuz. Enpresak porrot egin ondoren, tropa gurutzatuak Siziliara joan ziren, eta han, Trápanin, Siziliako mendebaldeko kostan dagoen portu batean, Teobaldo II.a hil zen azkenean, eta haren gorpuzkiak Champainara eraman zituzten. Hain zuzen ere, 1535ean Tunis hiria eta La Goleta herria irudikatzen dituen marrazki ikusgarri batekin amaitzen da erakusketa. Orduan, Zortzigarren Gurutzada egin eta ia 250 urtera, Karlos I.ak bidalitako espainiar armadak Tunisia ematea lortu zuen, eta hainbat hamarkadatan hiriaren kristau-kontrola ziurtatzea lortu zuen, mende beraren amaieran Otomandar Inperioak islamiar nagusitasuna berreskuratu zuen arte.

Sarrera librea eta doakoa.

Lekua: Beheko Galeria

Ordutegia: Egunero 10:00etatik 14:00etara eta 17:00etatik 20:00etara.