1921ean, Nafarroako Foru Aldundi Probintzialak aurrezki-kutxa bat sortzea onartu zuen. Hasieran izen formala Caja de Ahorros Navarra-rena izan zen, eta gero, bigarren "de" preposizioa gehitu zitzaion, Nafarroako Aurrezki Kutxa (CAN) izatera pasatzeko. XX. mendean zehar, erakundea Nafarroako garapen ekonomiko, sozial eta kulturalaren protagonista bilakatu zen. Horregatik, aurten erakunde honen sorreraren mendeurrena betetzen denez, Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak martxoko mikroerakusketa eskainiko dio.
XIX. mendean, hainbat saiakera ofizial egin ziren Espainian aurrezki-kutxak sortzeko. Europako beste herrialde batzuetan finkatutako erakunde horiek izaera mistoa zuten. Alde batetik, gordailuko eta kredituko finantza-erakunde gisa jarduten zuten bankuen antzera, baina, bestetik, fundazioekin partekatzen zuten haien helburuak ez zirela irabazi-nahia nagusi, baizik eta ongintzazko edo interes orokorreko helburuak lortzea.
Ildo horretan, 1840. urteko data goiztiarrean, Iruñean aurrezki-kutxa bat sortzeko saio ofiziala egin zen. Hala ere, 1872. urtera arte Iruñeko Udalak ez zuen lortu Iruñeko Udal Aurrezki Kutxa eta Bahitetxea sortzea.
Gainera, elkarteen esparrutik, XX. mendeko lehen urteetan, Nafarroako herri askotan, tokiko bokazio nabarmena zuten rural-kutxak eta kreditu-kooperatibak loratu ziren.
Hala ere, Nafarroan probintziako esparrua eta bokazioa duen aurrezki-kutxa bat ezartzeak, 1921. urtera arte itxaron beharko luke. Urte horretan, Foru Aldundiak komenigarritzat jo zuen erakunde bat sortzea, sortu berria den Retiro Obrero zahartzaroko aseguruaren kudeaketan Aurreikuspen Institutu Nazionalaren erakunde laguntzaile gisa jardun ahal izateko. Aseguru horren gainean zimendatuko zen Espainiako gizarte-segurantzaren sistema. Horrela, Foru Korporazioak 1921eko abuztuaren 29an onetsi zituen entitatearen estatutuak eta bere helbide soziala Nafarroako Jauregian bertan finkatu zuen, Foru Aldundiaren egoitzan.
XX. mendean zehar, Nafarroako Aurrezki Kutxaren jarduera eta presentzia areagotu egin zen probintziako bizitza ekonomiko, sozial eta kulturalean, batez ere ekimen eta proiektuen bidez (eskola-koloniak, zahartzaroko omenaldiak, kultura-jarduerak, etab.). Aurrezki-kutxen ongintzazko edo fundaziozko izaera horretan oinarrituta, Obra Social deritzona osatu zuten.
2000. urtean, CANek bat egin zuen CAMPrekin, eta horren ondorioz, entitatea Nafarroako Aurrezki Kutxa eta Bahitetxea izendatu zen.
Ondoren, eta XXI. mendearen lehen hamarkada bukatzean izandako finantza-krisiaren testuinguruan, aurrezki-kutxen arloko araudi erregulatzailea aldatu egin zen, kutxen finantza-jarduera eta haien gizarte- edo ongintza-helburuko bereizten zirela ziurtatzeko. Alde horretatik, negozio-bolumen oso txikiko kutxek bakarrik jarrai zezaketela finantza-erakunde gisa ezarri zen; gainerakoek, berriz, beren negozioa sozietate anonimoetara pasatu beharko lukete, eta banku-fundazio bihurtu, soilik interes orokorreko helburuak lortzera, hau da, gizarte-lanen kudeaketara. Hori dela eta, Nafarroako Aurrezki Kutxa eta Bahitetxearen banku-negozioa Banca Cívica, S.A. sozietateari eskualdatu zitzaion, eta, ondoren, Caixabank, S.A.rekin bat egin zuen. 2014. urtean, kutxa behin betiko bihurtu zen Nafarroako Kutxa Fundazioan. Fundazio horren estatutuen arabera, Nafarroako aurrerapen soziala, ekonomikoa eta kulturala sustatzea du helburu, besteak beste, 1921ean sortutako erakundearen gizarte-ekintzaren proiektuak eta ekimenak.
Sarrera librea eta doakoa.
Lekua: Beheko Galeria
Ordutegia: Egunero 10:00etatik 14:00etara eta 17:00etatik 20:00etara.
