es | eu | en | fr

Agaramontarrak eta Beaumontarrak

Nafarroako Errege Artxibo Nagusia

2022/10/26 - 2023/04/16

Erdi Aroaren amaieraren eta Modernitatearen hasieraren artean Nafarroako erresumari ondorio sakonak ekarri zizkion denbora luzeko gatazka baten protagonista izan ziren Agaramontarrak eta beaumontarrak. Bandoek eta alderdikeriek bi errealitate antagonikotan banatu zuten Nafarroako gizartea: elkarbizitza aldatu zuten, lurra suntsitu zuten, monarkia ezegonkortu zuten eta erresumaren etorkizuna baldintzatu zuten.

Erakusketa honek 1451n Joan II.a erregearen eta bere seme Karlos Vianako printzearen arteko liskar dinastikoak areagotutako polarizazio sozial honen sustraiak ezagutzeko aukera ematen du. Baina, era berean, honako hauek ere aztertzen ditu: noblezia-leialtasunen bilakaera, alderdikarien arteko indar-korrelazioa, koroa alde batekin edo bestearekin lerrokatzen dela, inguruko monarkien esku-hartzea eta noblezia gatazkatsu honek erresumaren gainbehera administratibo, sozial eta kulturalean izan duen eginkizuna. Gatazkak 1512ko konkista erraztu zuen, non bandoak eraso berri batean jarri zituen: monarkiak bake soziala ezarri zuen, baina ez zuen bi alderdikerien iraupena XVII. mendea ondo sartu arte eragotzi.

Artxiboak,1522an Amaiurko gotorlekua hartu zeneko oroitzapen-urtearen karira antolatzen du erakusketa hau. Gertaera hori, zeinu bateko eta besteko nafarren, agaramontarren eta beaumontarren arteko liskar sekularraren azken gertakari odoltsuetako bat izan zen. Iņigo Mugueta Moreno, Nafarroako Unibertsitate Publikoko Erdi Aroko Historiako irakasle titularra izan da komisarioa, eta 2023ko otsailaren 26ra arte egongo da zabalik.

Erakusketaren inguruko jarduerak

Larunbat goizero, gaztelaniaz eta euskaraz, bisita gidatuak egitea aurreikusi da, 848 42 46 67 telefonoan aurretikan erreserba eginda. Bisita horiek azaroan hasiko dira.

Gainera, Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak audiogida bat prestatu du, gaztelaniaz eta euskaraz, QR kode baten bidez libreki deskargatu ahal izateko.

Halaber, ikusle guztiei erakusketako zenbait elementu hurbildu ahal izateko, haurren gidaliburu bat jarri da familien eskura, eta Nafarroako ikastetxeetako Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako ikasleentzako ere unitate didaktiko bat prestatu da.

Jarduera horiek guztiak azaroan jarriko dira martxan.

Otsailean hitzaldi-ziklo bat izango da, bere garaian jakinaraziko dena.

Sarbide libre eta doakoa.

Lekua: Nafarroako Errege Artxibo Nagusiko Kripta Protogotikoa.

Ordutegia: egunero, jaiegunak barne, 10:00etatik 14:00etara eta 17:00etatik 20:00etara.