es | eu | en | fr

Fisika eta Musika: Unibertsoa, materia eta uhinak

2018/11/28
Fisika eta Musika: Unibertsoa, materia eta uhinak

Gaur, azaroak 28, asteazkena, 19: 00etan, “Zientzien Hotsak” zikloaren laugarren eta azken hitzaldia izango da, Nafarroako Errege Artxibo Errege Artxibo Nagusiko ekitaldi-aretoan. Oraingoan, Javier Tejada jaunak fisikaren eta musikaren arteko harremanaz hitz egingo digu.

Unibertsoa ezerezetik sortu zen, horregatik energia zero da. Gaur egun, 13.500 milioi urte geroago, unibertsoa hotz dago eta mikrouhin-labea gordetzen du, telefonia mugikorraren antzera. Duela gutxi jakin dugu beste uhin batzuk, grabitazionalak, lurrera iristen ari direla. Agian interesgarriena da De Broglieren uhin-deiak, mugimenduan dauden objektu txikiekin lotuta daudenak eta Mekanika Kuantikoaren oinarria osatzen dutenak.

Hitzaldia, batez ere, naturaren edertasunari forma ematen dioten ondulatio-fenomenoei buruzkoa izango da.

Javier Tejada

Javier Tejada Palacios (Castejón, 1948). Materia Kondentsatuaren Fisikako katedraduna, Bartzelonako Unibertsitatean. UBX Laborategiko zuzendaria. Bera kide duten erakundeak: Fisikako Espainiako Errege Elkartea, Societat Catalana de Física, New Academy of Sciences,  eta American Physical Society.

Bere lorpen zientifikorik aipagarrienak ondorengoak dira: magnetizazioaren tunel efektuaren lehen ebidentzia esperimentala (1992), espinaren tunel erresonatzaile efektuaren aurkikuntza (1996), deflagrazio magnetiko kuantikoaren aurkikuntza (2006) eta tunel kuantiko efektuaren aurkintza I motako supereroaleetan (2011). Bere irakasle eta ikertzaile lana Europako eta Amerikako hainbat unibertsitatetan garatu da. Nazioarteko aldizkarietan 300 lan espezializatu eta egunkarietan 250 artikulu baino gehiago argitaratu ditu. Bost liburu idatzi ditu, horietako bi zientzia-dibulgaziokoak, eta ehun hitzaldi baino gehiago eman ditu nazioarteko biltzarretan, unibertsitateetan eta ikerketa-zentroetan.

Nazioarteko 14 patente ditu, 56 ikerketa-proiektu zuzendu ditu, eta 17 tesina eta 29 doktorego tesi zuzendu ditu. Jaso dituen sari nagusiak hurrengoak dira: Narcís de Monturiol Domina (1994); Honoris Causa Doktoretza, City University of New York-en (1996); International Award of Xerox Foundation (1998); Fellow of the American Physical Society (2000); Salva i Campillo Telekomunikazioen Saria (2000); Kataluniako Generalitatearen Zientzia Saria (2001); Kulturaren Vianako Printzea Saria (2006); Kataluniako Generalitateko ICREA Akademia (2009), Ikerketako Espainiako Saria (2009), eta Espainiako Fisikako Errege Elkartearen Domina (2016).

GISME (Grupo Interdisciplinar de Soluciones Matemáticas para Entidades) taldearen kide sortzaile da. Jakiunde, Zientzia, Arte eta Letren Akademiako kide da.

Hitzaldi zikloa Jakiunde, Zientzia, Arte eta Letren Akademiak antolatu du, Nafarroako Errege Artxibo Nagusiarekin elkarlanean eta Teresa Catalán eta Igor Ijurra akademikoek koordinatuta.

Sarrera librea Aretoa bete arte.

Zerrendara itzuli