Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak, Marino Goņiren funtsaren harreraren bitartez, Nafarroako gaur egungo rock-and-roll-ari buruzko genero garaikideak kontserbatu eta zabaltzen hasi da.
Disko bildumagile, editore eta ekoizleak, irrati-esatari, musikari eta Nafarroako rokanrolaren jatorriaren ikertzailea izateaz gain, bere funts pertsonala eman dio berriki Nafarroako Artxiboari. Horrela, Musikaren eta Arte Eszenikoen Artxiboaren programan sartu egingo da, non Nafarroako dokumentu ondarearen zati gisa, ikerketa- eta hedapen- ekimenen xede izango den.
Marino Goņiren funtsa oraindik eraikitzen ari dela kontuan hartuta, dohaintza emateko aukeratu den formula fasekako artikulazioa izan da. Hala, une honetan, dohaintza musikaren munduan duen nortasun emankorraren lagin adierazgarri batek osatzen du, eta horren inguruan sortu da Marino Goņiren Funtsa Nafarroako Artxiboan. Funtsa behin eratuta, haren ondarearen gainerako zatia Artxibora iritsiko da ondoz ondoko entregetan, dohaintza-emailearen borondatearen arabera eta haren sorkuntza-jarduera irauten duen bitartean.
Nafarroarentzat emandako ondarea
Dokumentu-tipologia desberdineko dokumentuekin osatzen da funtsa, Marino Goņiren nortasunaren erakusgarri, Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak bultzatutako Musikaren eta Arte Eszenikoen Artxiboaren programarako duen interesa eta kalitatea kontuan hartuta.
Dohaintzan, Los Rebeldes taldearen (1979) irudi inprimatua eta Argaray, Argia, Aska - aldizkari irekia, Cartelera Cuatrovientos, Eltxo, Muskaria, Nabarra, Pamiela, Sintonia, Tmeo edo Zumo bezalako aldizkarien zenbaki solteak sartu dira.
Donazioak fanzineak ere baditu, hala nola Atxik (1987), El Txino. Revista de Artes Marcianas (1980), Hamelin (1980), Speed Heavy (1983), Toxo (1984) edo U & O (1986), baita 1985eko urtarrilaren 11ko El Diario Vasco Devórame egunkariaren gazte-gehigarria ere.
Aurkeztutako dokumentazioaren artean 249 LPko bilduma nabarmen bat dago, estilo ugari biltzen dituena, hala nola jota, euskarazko ahozko tradizioko abestiak, konposizio erlijiosoak edo Euskal Rock Erradikalarekin lotutako taldeak. Diskoen aukeraketa hau Kafarnaun, Motos edo Tubos taldeen grabazioen kaseteek eta Live Topper Club-eko CDa (1969) osatzen dute.
Marino Goņiren hasierako dohaintzarekin sortu zen funtsean, 168 kartelez osatutako bilduma esklusiboa dago. Horietako asko Nafarroako gazteen ohiko bilguneetan erakutsi izan dira, Foru Komunitateko rock musikaren historiaren aztarna bakarrak. Bildumak 1969tik 1997ra bitartean hartzen du bere baitan, nahiz eta piezarik gehienak 1970eko eta 1980ko hamarkadetakoak izan.
Dohaintza osatzeko, 37 bobina ireki daude, batez ere Marino Goņi disko-editore eta -ekoizlearen jardueraren ondorioz. 1980tik aurrera, Tubos de Plata edo Kafarnaún (batzuk editatu gabe) bezalako talde-maketek osatzen dute. Bobinek zuzeneko grabazioak, irrati-saioak eta publizitate-iragarkiak ere erregistratzen dituzte.
Funtsaren esparru kronologikoa 1960tik, Benidormeko Jaialdian Iruņa 'koen grabazio batekin, 2021era arte dago, ŋMalos tiempos para la lírica? DJen hitzaldi eta saioen zikloaren eskutik, Gaztela-Mantxako Unibertsitatean.
Dohaintza-hitzarmeneko zehaztapenekin bat etorriz, Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak, legatuaren kontserbazioa bermatzeko erantzukizunarekin batera, haren hedapena sustatzeko konpromisoa hartu du, bai kultura- eta pedagogia-bitartekotzako jardueren bidez, bai eta ikerketa zientifikoa ere, Musikaren eta Arte Eszenikoen Artxiboko programaren web orriaren bidez.
Rocanrolaren erreferente bat
Marino Goņiren irudia erabat aitortua bada ere bildumagile, editore eta disko-ekoizle gisa, irratigintzan eta musikari gisa egindako jardueraz gain, 2011n bere jarduera profesionala utzi zuenetik, Nafarroako gaur egungo rock-and-roll-aren ikerketan jardun handia izan du.
Marino Goņiren bizi-garapenean, 1980ko hamarkadaren hasieran Euskal Rock Radikal izeneko musika-mugimenduaren sorreran parte hartu zuen.
Batxilergoa Iruņeko Ximénez de Rada Institutuan amaitu ondoren (1971), Irudi eta Soinu ikasketak hasi zituen Madrilgo Complutense Unibertsitatean, eta, aldi berean, irratigintzan jardun zuen, zehazki, Madrilgo Radio Popularrean (99.5 FM) (1972tik 1973ra bitartean, kontrol- eta esatari-lanetan aritu zen), Madrilgo Radio Popularrean (1973tik 1977ra bitartean, kontrol-operadorea izan zen) eta Iruņeko OM Radio Popularrean (kontrol operadore eta esatari gisa ere 1977 eta 1981 bitartean), non eguneroko emaldiko Más o menos rock programa gidatu zuen.
Halaber, grabazio teknikari lanak egin zituen Soņua estudioetan, Iruņeko Txantrea auzoan, 1981 eta 1983 bitartean.
Diskoak editatu eta ekoizteari dagokionez, 1982 eta 2011 artean hainbat diskotan aritu da lanean: Nafarrock (1982 eta 1983 artean), Motos eta La Polla Records taldeen diskoekin; Soņua (1982 eta 1986 artean), Barricada, Belladona, Cicatriz, Hertzainak, Jotakie, Kortatu, La Polla Records, Potato edo Tijuana in Blue taldeen diskoekin; Oihuka (1986 eta 1991 bitartean), Baldin Bada, Delirium Tremens, Hertzainak, Jotakie, Kortatu, La Polla Records, Los Bichos, Los del Rayo, Negu Gorriak, Potato, Tahures Zurdos edo Tijuana in Blue taldeen diskoekin, besteak beste. Zigilu bererako, Chumbawamba, The Lords of the New Church edo The Stupids (Erresuma Batua), Berurier Noir edo Bondage Records (Frantzia) nazioarteko diskoen edizioetan edo The Indestructible beat of Soweto (Hegoafrika) bilduman ere lan egin zuen.
Baina 1991tik 2011ra bitartean Gor-en osatu zuen bere jarduera hainbat talderen disko-editore eta produktore gisa, hala nola 121 dbīs. 7 Eskale, Asgarth, Balerdi Balerdi, Beer Mosh, Berri Txarrak, Bihotz bakartien Kluba, Bizardunak, Brigada Criminal, Doctor Deseo, Exkixu, Flitter, Hemendik at!, Hesian, Josilouli, Julio Kageta, Ken Zazpi, Kerobia, King Putreak & The Vientre, Kojon Prieto eta los Huajolotes, Koma, La Polla Records, Lehiotikan, Los Miserables (jatorriz Txilekoa), Lendakaris Muertos, Lor, Mallacán, Manolo Kabezabolo, Marea, MCD, Parabellum, Skabeche Riber Band, Skalariak, Skunk, Su ta Gar, The Sparteens, Tijuana in Blue, Txapelpunk, Urtz, Vendetta, edo Zea Mays, besteak beste.
Hainbat kolaborazio egin ditu Iruņeko irratietan, bereziki irrati libreetan, hala nola Radio Paraíson (1981 eta 1982 artean) eta Eguzki Irratian (1983 eta 1986 artean), baita Euskalerria Irratian (2018 eta 2019 artean) ere.
Era berean, prentsan rock musikari buruzko hainbat lankidetza egin ditu, zehazki Euskadi Sioux aldizkari satirikoan (1979), Cartelera Cuatrovientos aldizkarian (1982-1983) eta Muskaria musika-aldizkarian (1980 eta 1982 artean). Tmeo komiki-aldizkariaren bazkide sortzailea izan zen (1987 eta 1990 bitartean) eta Egin egunkarian kolaboratu zuen (1977 eta 1978 bitartean).
Musikari gisa, hainbat taldetako kide izan da, gehienak Iruņekoak: John Brown 69 (folk taldea, gitarra gisa, 1968tik 1970era), Café-Teatro Bululú Taldea (Madrilen, gitarra gisa, 1973an), Fuletamol (rock taldea, baxu-jotzaile eta ahots gisa, 1978tik 1980ra), Motos (mod-rock taldea, baxu-jotzaile eta ahots gisa, 1981etik 1983ra), Fiebre (rock taldea, gitarra eta ahots gisa, 1984tik 1987ra), Balerdi Balerdi (power pop taldea, baxu-jotzaile gisa, 1990etik 1998ra) eta Peiremans+ (rock taldea, baxu-jotzaile gisa, bi etapatan, 2005etik 2006ra eta 2015etik 2016ra).
Nortasunaren beste alderdi bat 1960ko hamarkadako Nafarroako rockaren mugimenduari buruzko Córtate el pelo izeneko dokumentala Xabier Unanuarekin batera zuzendu izana da.
Aintzatespenei dagokienez, Musika Industria Elkarteak (MIE) ibilbide profesionalaren saria eman zion 2019an.
Marino Goņi Olóriz - Spot
22/03/2022
