es | eu | en | fr

Nafarroako Artxiboak El Lebrel Blanco antzerki konpainiari lotutako funts dokumentalak gehitu ditu

2021/01/11
Nafarroako Artxiboak El Lebrel Blanco antzerki konpainiari lotutako funts dokumentalak gehitu ditu
"Los cuernos de don Friolera" programa, El Lebrel Blancok emandakoa.

Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak, dohaintzan, El Lebrel Blanco antzerki-konpainiarekin lotura duten pertsonen dokumentu-funtsen talde garrantzitsu bat jaso du. Dohaintza hori antzinako kideek osatutako elkarteak koordinatu du, taldearen 50. urteurrena dela eta, Nafarroako Musika eta Arte Eszenikoen Artxibo Programan sartzeko.

Artxiboen eta Dokumentu Ondarearen Zerbitzuak ikus-entzunezko bat egin du dohaintza bultzatu duten elkarteko bi kide ezagunen partaidetzarekin: Jose Maria Asin aktorea, lehendakari gisa  eta Ignacio Aranguren irakasle eta antzerki-zuzendaria.

Funtsen garrantzia

Dohaintza hamaika kutxaz osatuta dago, zinta magnetikoen multzo handi batekin, hainbat CD eta DVDrekin eta digitalizatutako dokumentuen fitxategiekin biribilduz.

Sartutako funtsak El Lebrel Blanco antzerki konpainiaren jardueran modu nabarmenean parte hartu zuten zazpi pertsonenak dira. Antzerki konpainia hau, ia 50 urteko historian zehar,  aitzindaria izan zen Nafarroan bere irismenari eta eraginari dagokienez.

Dohaintzan emandako materialak tipologia ugari ditu: argazkigintza, eszenografia, testuak edo diseinuak. Baita ikus-entzunezko formatuak eta formatu elektronikoak ere.

Emaileak eta emandako funtsak

Egindako ekarpen bakoitza funts bakar gisa identifikatu da, dohaintzaren osotasuna kontuan hartuta. Jesús Elso, Manolo Almagro, Pedro Salaberri, Sagrario Sáiz, Camino Sáiz, Ignacio Aranguren eta José María Asín izan dira emaileak.

Jesús Elsok agiri ekonomiko eta administratibo ugarirekin lagundu du (akta-liburuak, hitzarmenak eta gutunak; fakturak, ordainagiriak eta egiaztagiriak; bazkideen agiriak; leihatila-orriak eta kontabilitate-agiriak; partiturak, libretoak, liburuak eta dosierrak; argazkiak eta kartelak), 27 zinta magnetiko, 2 CD eta dokumentu digitalizatuei dagozkien fitxategi-multzo bat, programak, prentsa-murrizketak, kartelak, krokisak, bideoak barne.

Manolo Almagrok oharrak dituzten bi liburu, 3 libreto, 29 argazki (horietatik bost Valentin Redin-ek koloreztatuak) eta eskuko programa bat eman ditu.

Pedro Salaberri margolariak hamaika zirriborro original eta esku-programa bat aurkeztu ditu. Bestalde, Saiz ahizpek 7 libretorekin eta dokumentazio orokorrarekin kolaboratu dute.

27 kartel, 14 libreto, 40 eskuko programa, prentsa-laburpen bilduma bat, 2 CD eta hainbat dokumentu aurkeztu ditu Ignacio Arangurenek.

Jose Maria Asinek, berriz, 6 libreto, 9 kartel, eskuko programen multzo bat eta prentsa-ebakinak sartu ditu dohaintzan, Jose Manuel Castells argazkilariak egindako 15 irudi-karpeta negatiborekin batera.

Jendaurrean eskuragarri dagoen dokumentazioa

Artxibo-tratamendua amaitu ondoren, sartutako funtsei dagozkien inbentarioak kontsulta publikorako eskuragarri daude Nafarroako Errege Artxibo Nagusiak sustatzen duen Musikaren eta Arte Eszenikoen Artxiboaren programaren webgunean.

Epe laburrean, material adierazgarriena, digitalizatu ondoren, sarbide unibertsalarekin eta doan, Artxibo Irekia web-zerbitzarian eta Nafarroako Kulturaren Atari Digitalean sartuko da.

Era berean, dohaintzan emandako dokumentazioaren garrantzia nabarmentzeko jarduerak egingo dira, elkartea une honetan prestatzen ari den lehen ordezkaritzaren 50. urteurrenaren barruan.

El Lebrel Blanco, edo antzerki garaikidearen esnatzea Nafarroan

El Lebrel Blanco Nafarroako antzerkiaren historiako antzerki-konpainiarik garrantzitsuena da. Valentín Redínek sortu zuen Iruñeko Udal Aurrezki Kutxaren laguntzarekin eta 1971n jarri zen abian konpainiaren ibilbidea, haurrentzako antzerkiaren esparruan, Gayarre Antzokian igande goizetan antzezten ziren lehen antzezlanen muntaketarekin, lehenengoa 1972ko otsailean. 1973ko udaberrian helduentzako antzerkirantz pauso bat eman zuen bere lehen "Yerma" muntaiarekin eta beste lan konplexuagoekin.

1973ko abenduaren 20an Elkarteen erregistroan inskribatu zen "Asociación Grupo de Teatro El Lebrel Blanco" izenpean. 1975ean, 300 ikuslerentzako tokia zuten bere lokalak inauguratu zituen Iruñeko Amaya kalean. Bertan, "1789 o la ciudad revolucionaria es de este mundo" obra estreinatu zuen, Parisko Théâtre du Soleil taldearen sorkuntza bat, non ikuskizun nazional onena saritzen duen "El País" egunkariaren saria jaso zuen 1976an.

Iruñeko Udalaren laguntzarekin, Jorge Diaz, Domingo Miras eta Patxi Larrainzarrek irabazi zuten "El Lebrel Blanco" Antzerki Sari Nazionala sortu zen. Urte horietan, Patxi Larrainzarrek idatzitako hainbat obra erabili zituen eszenan, gaurkotasun politikoko gaiei buruz hausnartzen zutenak, hala nola "Carlismo y Música Celestial", "UtrimqueRoditur" eta "Navarra sola o con leche", azken hau bere obra antzeztuenetako bat izanik.

80ko hamarkadan, jarduera bultzatu eta partekatu zuen Nafarroako Antzoki Egonkorrarekin batera. El Lebrel Blancok nazioarteko birak egin zituen hainbat jaialditan parte hartuz: Sitges, San Javier (Murtzia), Madril eta Merida.

Besteak beste, Lope de Vega, Federico García Lorca, Jorge Díaz eta Oscar Wilde antzerkigileen lanak eta Patxi Larrainzar eta Valentín Redínek konpainiarentzat idatzitako lanak izango dira ikusgai.

Bideoak

El Lebrel Blancoren dohaintzaren aurkezpena
11/01/2021

Nafarroako Errege Artxibo Nagusiari egundako El Lebrel Blancoren funts dokumentalaren dohaintzaren aurkezpen ekitaldia.

Zerrendara itzuli