es | eu | en | fr

Nafarroako Artxiboei buruzko monografia Viana Printzeko aldizkarian

2017/06/22
Nafarroako Artxiboei buruzko monografia Viana Printzeko aldizkarian

Kultura Zuzendaritza Nagusiak Vianako Printzea aldizkariaren azken alea aurkeztu du gaur goizean, Nafarroari eta bere ondareari buruzko ikerketa historikoak eta kulturalak ezagutarazteko asmoz, eta oraingoan "Nafarroako artxiboak: gaur egungo egoera eta etorkizuneko erronkak" gaiari buruzko monografikoa aurkeztu du. Ezinbesteko ekarpena da Nafarroako artxiboen egungo egoera ezagutzeko, eta gogoeta kolektibo bat egiteko, non, ahalegin eta erronkei aurre egin behar zaien gaian espezialista nagusiek egindako gogoeta kolektiboa”.

Artxiboak aldaketa-unetan murgilduta daude. Komunikazioaren teknologien eskutik, erabiltzaileekin harreman berriak sortzeko gai diren ezagutza-prozesu berriak irekitzen dira. Eta ordenatutako eta sailkatutako dokumentuak gordetzeko bokazio zaharra, orain, eskaera eta aukera berriak dituzte, eta, gainera, dokumentu-ondare hori gizarte osoaren eskura jartzeko eskatzen diete.

Izan ere, artxiboek informazio hori guztia emateko erraztasunak eman behar dituzte gaur, batez ere. Materialen antolaketarekin eta kontserbazioarekin batera, zabalkunde eta ikuspen lanak gero eta azkartuagoak dira, hainbat abiaduratan, bildumak online jartzen ari baitira. Horregatik, artxiboak behartuta daude teknologiarekin hertsiki ulertzera. Informazioaren eta ezagutzaren gizartea ahalegintzen eta indartzen duen batasuna.

Baina erakunde horiek, gainera, funtsezko beste helburu bat dute: dokumentuen kontserbazio digitalaren arazoa, kontserbazio-moduak ere aldatu dituena.

Azkenik, beste erronka bat da zentro horiek publiko guztientzat leku bat izatea eta ez soilik ikertzaileentzat.

Liburuok eta beste alderdi batzuk, gainera, honako hauek dira: ibilbideen, funtsen eta bildumen deskribapena, erakundearen erakusketa, lan-prozedurak, erremintak, baliabideak eta zerbitzuak. Zalantzarik gabe, funtsezkoa da zer diren, nola lan egiten den eta Nafarroako artxiboak beren aurrean dituzten erronkak sakon ezagutu nahi dituenarentzat.

Edukia

Bolumenaren hasieran, Joaquim Llansó, Artxiboen eta Dokumentu Ondarearen Zerbitzuko zuzendaria eta bolumen horren koordinatzailea den artikulua hasten da, “Actuaciones en archivos y patrimonio documental en el Gobierno de Navarra. Perspectivas de futuro”. Nafarroako Gobernuaren Artxibo eta Ondare Dokumentalen Zerbitzuak 2016-2019 bitarterako prestatu dituen plan eta ekintza estrategikoen deskribapenean oinarritzen da.

Era berean, Juan José Martinena Ruiz-en artikulu bat argitaratzen da. Artikulu hau “Apuntes para una historia de los archivos en Navarra”  izeneko artikulu bat argitaratzen da. Bertan, antzinako errege-erreginak sortu zituztenetatik, Erdi Aroko monasterioetan, Erdi Aroko monasterioetan, parrokiako eta udaletako artxiboetan, Comptos eta Tribunaletan, etab. gaitzeko.

Ondoren, Felix Segura, Nafarroako Artxiboko Ataleko buruak "Archivo Real y General de Navarra"-an aztertzen du, erakunde honek azken urteotan izan duen birmoldaketa sakona: egoitza berria, deskribapen-tresnak informatizatzea, funts berriak sartzea, eta funtsak dokumentu-funtsak zabaltzeko Internetek eskaintzen dituen aukerei aurre egitea, besteak beste.

Ondare Dokumentalaren Kudeaketa Ataleko buru den Susana Herreros-ek “ La Sección de Gestión del Patrimonio Documental y su sede, el Archivo de la Administración de la Comunidad foral” izenburuko artikulua sinatzen du. Bertan, Artxibo Sistemaren funtzionamendurako esparrua deskribatzen du. Administrazioak eta Dokumentalen Ebaluazio Batzordeak, dokumentuek beren bizitza zikloan zehar kudeatzeko beharrezkoak diren printzipio metodologikoak, teknikak, tresnak eta tresnak zehazten dituzte eta baita Artxibo Digital Bakarraren erronkak eta Elkarreragingarritasuna administrazio elektronikoan.

“Los archivos judiciales en Navarra: balance de diecisiete años de gestión” da Teresa Eslava eta Beatriz Marcotegui-ren analisiaren izenburua. Nafarroako Gobernuko Justizia Zuzendaritza Nagusiak bere gain hartu zuen Justizia Administrazioak sortutako funtsen kudeaketa 1999ko urrian, eskumenak eskualdatu ondoren. Lanak zure egungo egoera aztertzen du, funtsen egoera, sistemaren funtzionamendua, teknologia berrien presentzia, sarbide baldintzak eta abar deskribatzen ditu.

Ondorengo artikuluak jarraitzen dituzte: Ana María Hueso-ren “Archivo Municipal de Pamplona”, Beatriz Pérez-en “El Archivo Municipal de Tudela al desnudo”; Iñaki Montoya-ren “El Archivo General de la Universidad Pública de Navarra: experiencia y mejora continua para afrontar nuevos retos”, Yolanda Cagigas, Esther Eslava, Inés Irurita, José M.ª Morell eta Marian Zabala-ren “El Archivo General de la Universidad de Navarra”, Teresa Alzugaray-en “El Archivo Diocesano de Pamplona”; Alfredo López Vallejos-en “Archivo de la Catedral de Pamplona”; Mª del Juncal Campo-ren “Los archivos parroquiales en el Archivo Diocesano de Pamplona: la Sección de Microfilme del Archivo Diocesano de Pamplona” eta Mercedes Terrén Miramón-en “Los Archivos Eclesiásticos de Tudela: presente y nuevos reto”.

Horietako batzuk bere prestakuntzaren historiari buruzko ibilbideak egiten dituzte eta beren funts eta bildumarik enblematikoenak deskribatzen dituzte. Baina guztiek erakusten dituzte beren antolaketa eta funtzionamenduko sistemak, lan-prozesuak eta -prozedurak, egiten diren tresnak, eskaintzen dituzten zerbitzuak, hobetzeko helburuak eta epe ertain eta luzerako erronkak.

Artxibo berriak eta artxibo-lan batzuk kanpora ateratzea

Marcos Andrés Nafarroako Unibertsitate Publikoko Musika Arloko titularra den Marcos Andrés-ek “La idea de un archivo musical de Navarra como génesis de experiencias compartidas con nuestro patrimonio musical” artikuluan musika ondarea ezagutzeko, ondare horren egoera Nafarroan gordetzeko eta musika-ondarea gordetzeko beharra, ondare hori Nafarroan duen egoera, eta musika-dokumentazioaren arloan egin beharreko guztia deskribatzen du.

Era berean, nabarmentzekoa da Berta Bermudez-en “Performing Archives: New ideas on dance documentation and the archive” (performance artxiboak: "New ideas on dance documentation and the archive") izeneko artikulua. Bertan, dantza-artxiboen ikuspegi historikoa proposatzen du eta diziplina honen digitalizazioan eta artxibo digitalean izandako azken aurrerapenak nabarmentzen dira, Nafarroako Arte Eszenikoen artxibo bat sortzeko iradokizunak eskaintzen dituena.

Monografikoa empresa pribatuei zuzendutako hiru artikulurekin ixten da: Mercedes Chocarro-ren “Tres décadas de Scriptum S. L. en los archivos de Navarra (1986-2016)”, Virginia García Miguel-en “La externalización de los archivos municipales: de la producción a la difusión” eta Carlos Maiza-ren “Los archivos municipales en Navarra. La influencia de los condicionamientos en la creación de un espacio desarticulado”.

Aldizkariak 576 orrialde ditu, 400 aleko tirada bat jaurti du eta 8,40 euroko salneurria du. Testuak osorik eskuragarri daude, argitalpen digitaleko separatak erabiliz, Nafarroako Kultur Atariaren bitartez.

Zerrendara itzuli