Kultura eta Kirol Departamentuak Nafarroako Errege Artxibo Nagusiko ekitaldi aretoan aurkeztu zuen atzo, “Nafarroako Konfinamenduaren Artxiboa. Kapsula bat denboran” proiektua.
Ekitaldian bertan izan ziren Rebeca Esnaola Saileko kontseilaria, Begoña Pérez Eransus Nafarroako Unibertsitate Publikoko Unibertsitate Hedapen, Kultura eta Dibulgazioko errektoreordea, Juan María Sánchez Prieto I-Communitas Gizarte Ikerketa Aurreratuko Institutuko zuzendaria eta Joaquim Llansó Vianako Printzea Erakundeko Kultura Zuzendaritza Nagusiko Artxiboen eta Dokumentu Ondarearen Zerbitzuko zuzendaria.
Proiektuaren zati esanguratsu batean, Nafarroako Unibertsitate Publikoaren (NUP) laguntza duen ekimena da, zehazki alderdi soziologikoan, non bizi-historiak eta konfinamendu-aldian protagonismo nabarmena izan duten pertsonen aniztasunari buruzko jarduera dokumentatzera bideratua dagoen.
Proiektua ikus-entzunezko grabazioen diseinuan eta gainbegiratzean, laburpen-bideo baten gidoian eta inkesten prestaketan oinarritzen da, martxoaren 14ko alarma-egoeraren deklarazioaren eta 2020ko ekainaren 21eko deseskalatze-faseen amaieraren ondoren sortutako egoeran oinarrituta, baita epe labur eta ertainean izango duen proiekzioan eta ondorioetan ere.
Lan horren emaitza izango da, aurtengo udazkenaren hasieran, ikus-entzunezkoen multzo bat aurkeztea, esparru desberdinetako pertsona garrantzitsuen berrogeita hamar lekukotzaz osatua, dagokion bideo-laburpenarekin, eta lurralde-izaera nabarmeneko biztanleria-lagin esanguratsu bati buruz egindako inkesta baten emaitzekin eta zientzia-hedapenerako jardunaldi batzuekin osatuko dena.
Aldi berean, denboraren kapsula bat sortuko da non ondorengo dokumentuak gordeko diren: sare sozialetatik bildutako bideoak; arte eszenikoetako edo musikako erakunde eta enpresek zabaldutako ikus-entzunezko dokumentuak; bi sektoreetako elkarte eta profesionalen dokumentazio grafikoa eta ikus-entzunezkoa edo Kultura Zuzendaritza Nagusiak eskainitako ikus-entzunezko materialak.
Konstantzia hurrengo belaunaldientzat
Nafarroako hurrengo belaunaldientzat, Nafarroako biztanleek testuinguru pandemikoan bizi izan dituzten alderdi garrantzitsuei eta esperientzia zehatzei buruzko informazioa jasotzea da proiektuaren interesa, interes historiko eta artxibistiko nabarmenarekin.
Esnaola kontseilariak adierazi zuen konfinamenduaren artxiboa proiektu gisa defini daitekeela, memoria kolektiboa babesteko dimentsio sozial eta historikoak bateratzen dituen proiektu gisa, eta etorkizunerako dokumentu legatua izan nahi duela. Era berean, hilabete horietan izan ziren bizipen pertsonalak eta familiarrak ulertzeko, beharrezkoa da testigantzak, esperientziak, erronkak eta pandemiak maila guztietan eta Nafarroa osoan izan duen eraginaren erresilientzia-laginak jasotzea. Hori guztia testuinguruan jarri behar da, ezagutzaren transmisioa bermatuko duen aztarna nahikoa uzteko etorkizunerako.
Konfinamendu garaitik, Foru Komunitateko hainbat artxibok, bereziki Iruñeak, baina baita Tuterak eta Nafarroako Artxibo Garaikideak ere, ikusentzunezko materialaren ekarpenetarako gonbidapen publikoak egin zituzten, etorkizunean zaindu ahal izateko.
Pandemiaren berehalako bizipenei eta ondorio indibidual eta kolektiboei buruzko azterketa patxadatsu eta gogoetatsua egitea falta zen, pandemiak Nafarroako gizartean duen eraginaren ikerketa akademiko eta zientifikoak emandako jarraibideekin. Alde horretatik, NUPen lankidetza funtsezkotzat jotzen da.
Hala ere, Unibertsitatearekin lankidetzan aritzea proiektu zabalago baten parte da, artxibistiko hutsa, izaera sozialekoa eta protagonismo kulturalekoa, hainbat jatorritako dokumentuen bilerara zuzendua, ikus-entzunezkoak eta digitalak, errealitate oso zehatz eta mugatu bat ezagutzeko ezinbesteko testigantzak. Etorkizunean interes handia duen fenomenoa da, bizitzea egokitu zaigun denboraren eta zirkunstantzien ikerketa historikorako.
Ikus-entzunezko dokumentuen bilduma
Artxiboari dagokionez, proiektuak denboraren kapsula gisa jokatzen du, eta sare sozialetatik jasotako bideoen bilduma bat biltzen du, bereziki WhatsApp Messenger aplikaziotik jasotakoa, Nafarroako musikaren, dantzaren eta antzerkiaren arloetako adierazpenei buruzkoak, sortzaileek konfinamenduaren garaian bat-batean sortuak eta zabalduak.
Dokumentazio horren oinarrizko baldintza da benetako izaera espontaneoa izatea, leku eta une jakin batean sortutako benetako ekimen baten emaitza. WhatsApp bidez jasotako dokumentuekin batera, YouTube eta Facebook bidez zabaldutako ikus-entzunezkoak ere badaude, epe luzera babesteko ikuspegitik.
Bestalde, proiektuak aurreikusten du kapsulan sartzea Nafarroako musikaren, dantzaren eta antzerkiaren arloko erakundeek eta enpresek konfinamendu garaian sortu eta zabaldutako ikus-entzunezko dokumentuak eta dokumentu digitalak, bai eta bi sektoreetako elkarteek eta profesionalek emandako dokumentazio grafikoa eta ikus-entzunezkoa ere.
Halaber, une horretan Kultura eta Kirol Departamentuaren bultzadapean herritarrei eskaintzen zaien kultura-jardueraren isla diren ikus-entzunezko piezak bilduko dira, museo, liburutegi, artxibo, Nafarroako Orkestra Sinfoniko eta NICDO sozietate publikotik datozenak.
Irudiak garrantzi handia duenez konfinamendu garaiko gizarte-eraldaketaren kronika gisa jasota uzteko helburuan, irudiaren eta ikus-entzunezkoen sektoreetako elkarte eta enpresekin harremanak egin dira, denboraren kapsulan argazkien eta ikus-entzunezko grabazioen bilduma bat sartzeko. 2022ko abenduaren 31n amaituko da, eta orduan itxiko da denboraren kapsula.
