El canto de Atenea

Pilar Constancio, flauta solista, eta Nafarroako Orkestra Sinfonikoa / Orquesta Sinfónica de Navarra

Teresa Catalán Iruñean jaio zen 1951ko apirilaren 12an. Pianoa eta Konposizioa ikasten ditu bere jaioterriko ‘Pablo Sarasate’ kontserbatorioan, Fernando Remacha, Ramón Barce, Franco Donatoni eta Agustín González Acilu bezalako pertsonaia garrantzitsuen eskutik non Agustín González bere maisutzat hartzen duen. Musika Estetika eta Sormenaren Masterra egin zuen Valentziako Unibertsitatean, eta Artearen Filosofian doktoratu zen Valentziako Unibertsitatean. Tarazonako Kontserbatorioko zuzendaria izan zen, Madrilgo Errege Kontserbatorio Nagusiko Konposizio eta Instrumentazio katedraduna, Zaragozako Musika Kontserbatorio Nagusiko zuzendariordea eta Balear Uharteetako Kontserbatorio Nagusiko irakasle gonbidatua. Irakasle gisa, Europa eta Errusia osoan ematen ditu ikastaroak eta hitzaldiak. Zaragozako Veruela Monasterioko Musika Garaikideko Jaialdi eta Nazioarteko Ikastaroaren zuzendaria izan da eta baita Nafarroako Gobernuko Kultura Kontseiluko kidea ere. 2010eko uztailean, Arte Eszenikoen eta Musikaren Estatuko Kontseiluko kide izendatu zuten, Arte Eszenikoen eta Musikaren Institutu Nazionalak berak proposatuta (INAEM), eta, 2011n, Meritu Zibilaren Ordenaren Gomendioa jaso zuen. 2015. urtean, Euskal Herriko, Nafarroako eta Akitaniako (JAKIUNDE) Zientzien, Arteen eta Letren Akademiako euskaltzain oso izendatu zuten, eta 2017an Konposizio Musikaren Sari Nazionala lortu zuen. Madrilgo Errege Kontserbatorio Nagusiko Konposizio eta Instrumentazio Katedraduna da eta Madrilgo Unibertsitate Politeknikoko Musika eta bere zientzia eta teknologiari buruzko Doktorego Programako Batzorde Akademikoko kidea ere bada.

Nafarroako Kultura eta Arteen Kontseiluak emandako 2021eko Kulturaren Vianako Printzea Saria jaso zuen 2021eko maiatzaren 28an.

El canto de Atenea Baluarte Fundazioaren enkargua da, eta baita Catalanek amari eskaini ziona ere. Bi mugimendutan idatzia, De las cien cabezas eta Euríale, konpositoreak ez ditu Atenearen mitoak kontatu nahi, ez du asmo deskribatzailerik, metaforikoa baizik. Atenea jainkosak txirula bat asmatu zuen orein baten hezurretatik abiatuta. Musika-tresna horrekin, Gorgonas Esteno eta Euríale imitatzen zituen kanta bat interpretatu zuen, Perseok Medusa izeneko hirugarren ahizparen burua moztu zuenean. Lehen mugimendua mito horri buruzkoa da; bigarrena, berriz, Euríalek inspiratua da, eta, zenbait iturriren arabera, bera da bere ahizparen heriotza negar egin zuen bakarra.

Grabaketa data

2021eko irailaren 14tik 17ra.

Interpretatzaileak

Pilar Constancio

Manisesen jaiotako andre honek flauta ikasketak Joaquín Constancio Valentziako Udal Bandako irakasle bakarlariarekin hasi zituen eta Valentziako Goi Mailako Musika Kontserbatorioan jarraitu zituen Jesús Campos eta Mª Dolores Tomasekin.

Karrera Amaierako Sari Berezia lortu egiten du. Mdme. Riberarekin ikasketak luzatzen ditu. Parisera joan egiten da non Hector Berlioz kontserbatorioan eta Versalles eskualdeko kontserbatorio nazionalean ikasten duen, Raymond Guiot eta Christel Rayneau bezalako irakasleekin, besteak beste.

1986tik, Madrilgo Orkestra Sinfonikoko txirula bakarlaria da eta baita Madrilgo Errege Antzokiko Orkestra titularra ere. Kontzertista gisa, W. A. Mozarten flautarako Kontzertuak, Errege Antzokian flautadun Laukoteen integrala, Carl Reineckeren flautarako Kontzertua Auditorio Nazionalean edo André Joliveten flautarako integrala interpretatu ditu. Musika garaikidearekin duen konpromisoaren ondorioz, Betsy Jolás, Carol Beffa eta Espainian Jacobo Durán-Loriga, Manuel Busto, Jesús Torres, Elena Mendoza, Raquel García -Tomás edo Teresa Catalán bezalako konpositoreekin lan egin du.

Madrilgo Reina Sofía Orkestrarekin, Espainiako Orkestra Nazionalarekin, Valentziako Orkestrarekin, RTVEko Orkestrarekin eta Nafarroako Orkestra Sinfonikoarekin aritu da lankidetzan.

Nafarroako Orkestra Sinfonikoa

Nafarroako Orkestra Sinfonikoa Pablo Sarasate jaunak sortu zuen 1879an; horrenbestez, jardunean ari den talderik zaharrena da Espainiako orkestren artean. Baluarte Fundazioan integraturik dago, eta nola fundazio hori nagusiki Nafarroako Gobernuak finantzaturiko erakunde bat den, Nafarroako Orkestra Sinfonikoa Foru Erkidegoko orkestra ofiziala da. Bere ehun eta berrogei urteko historian, Nafarroako Orkestra Sinfonikoak emanaldiak eskaini ditu Espainiako zein atzerriko auditorio, opera denboraldi eta jaialdi garrantzitsuenetan. Bereziki garrantzitsuak izan dira Parisko Theatre des Champs Elysees eta Theatre du Chatelet antzokietan eskaini dituen kontzertuak, bai eta Universal Music zigiluak Europako auditorio garrantzitsuenetan barrena antolatutako kontzertu bira. Nafarroako Orkestra Sinfonikoa Pablo Sarasate konposatzaile eta biolin-jolearen erreferentziazko interpretea da, eta nazioarteko kritikariek aho batez goraipatu dute Tianwa Yang biolin-jolearekin grabatu zuen Sarasateren integralaren diskoa (Naxos zigilua). Nafarroako Orkestra Sinfonikoak hainbat grabaketa garrantzitsu egin ditu Antoni Wit (zuzendari titularra 2017-2018 denboraldira arte) maisu poloniarrarekin. NOSak kontzertu-denboraldia aurkezten die urtero Nafarroako biztanleei, besteak beste, Iruñeko Baluarte Auditorioan eta Tuterako Gaztanbide Antzokian. Jarduera sozial eta hezitzailea garatzen du Foru Erkidego osoan.

Jesús Echeverría

Zuzendaria

Erriberrin jaioa, Gipuzkoako Foru Aldundiaren ikasketa-poltsa bat lortu zuen Julius Kalmarrekin batera Vienako Kontserbatorioan orkestra-zuzendaritza ikasteko. 1987an, Londresko Royal Academy of Music izenekoan sartu zen. Bertan, zuzendari prestakuntza zabaldu zuen Sir Colin Davis, Colin Metters, George Hurst, John Carewe eta Horst Neuman irakasle zituela. Ikasketak amaitu eta gero South Hall Memorial Prize saria lortu zuen Orkestra Zuzendaritzan. Agustin González Acilu, Francisco Escudero, Tomás Marco, Javier Darias, Cristobal Halffter eta Mauricio Sotelorekin ikasi zuen konposizioa. Agustin González Acilu, Francisco Escudero, Tomás Marco, Javier Darias, Cristobal Halffter eta Mauricio Sotelorekin ikasi zuen konposizioa.

23 urterekin Donostiako Ganbara Orkestra sortu zuen eta Londresen egon zen bitartean The European Sinfonia sortu zuen.

Opera, zarzuela eta musika sinfoniko-korala zuzendu eta grabatu ditu Espainian, Polonian, Japonian, Letonian, Italian eta Suitzan, eta ondorengo taldeak zuzendu ditu: Euskadiko Orkestra Sinfonikoa, Letoniako Orkestra Filarmonikoa, Errusiako Orkestra Nazionala eta Nafarroako Orkestra Sinfonikoa (azken honen zuzendari elkartua izan da 2015etik 2018ra bitartean).

Ondorengo sariak jaso ditu, besteak beste: Nafarroako Kirol eta Gazteriaren Institutuak 1998 eta 1999ko INJUVE Campo de Composición argitalpenean emandako saria, Pablo Sorozábal Konposizioaren Nazioarteko Saria, Cuarteto de Cuerda Nº 2 – Tétares lanarekin, edo Nafarroako Gobernuak emandako musika konposizioaren lehen saria, Ennea III lanarekin. 2000. urtean Sevillako Udalak emandako konposizio musikaleko XVIII. Joaquín Turina saria jaso zuen, Requiem Sine Verbis orkestrarako lanagatik, eta Coplas lanagatik, Ciutat d’Alcoi konposizioko XV. saria.

Gaur egun, analisi-irakaslea da Musikene – Euskal Herriko Goi-mailako Musika Eskolan, eta baita Errioxako Orkestra Sinfonikoaren zuzendari titularra ere.