ERREFERENTZIA KODEA
ES/NA/AGN/F011
IZENBURUA
Mariano García Zalba
MUTURREKO DATAK
1858
DESKRIBAPEN MAILA
Funtsa
BOLUMENA
2 kutxa
EKOIZLEA
Mariano García Zalba
AIPAMEN BIOGRAFIKOA
Mariano García Zalba Agoitzen jaio zen 1809ko uztailaren 26an eta Iruñean hil zen 1869ko otsailaren 5ean. Bere aita Agoitzeko parrokia-elizaren kanpain-jotzailea zen. Zortzi urte zituela Iruñeko katedraleko haurren irakaspenean sartu zen eta 1824an 24. kapeleria lortu zuen, baina 1829an uko egin zion. 1833an berriro onartzeko eskatu zuen. Hala ere, hiru urte beranduago, berriro utzi zuen Orenseko probintziako erregimentuak kontratatu baitzuen. Hilabete gutxi batzuk beranduago berriro eskatu zuen onartzeko Iruñeko Katedraleko Kaperako musikari gisa. Bertan lanean aritu zen hil arte.
Iruñeko Udal Musika Akademiaren lehen zuzendaria izan zen 1858an sortu zenetik bera hil arte. Iruñeko Udal Artxiboan, musika heziketarako behaketa eta zentro berriaren plangintza gordetzen dira.
García-ri aurrekaririk gabeko titulu bat eman zioten, kaperako konpositorea, "Pribilegiozko jenio bat erakutsita", eta, gainera, kapera-maisua ordezkatzeko betebeharrarekin ere.
XIX. mendearen bigarren erdialdean eta XX. mende hasieran oso interpretatua izan zen idazlea, katedraletako artxiboetan bere artelanen kantitateak erakusten duten bezala. Hilarión Eslava-k bere Ave Maris Stella sartu zuen Lira Sacro Hipanikoan. Anglés-Peña-ko Diccionario de la Música-n bere obra kalifikatu zuten ondorengo moduan: "Bere estiloaren purutasunagatik eta harmonizazioaren originaltasunagatik eta gustu onagatik bereizten diren konposizio erlijioso asko idatzi ditu."
Bertan 155 lan daude (gabon-kantak, moteteak, gozoak, Ave María-k, mezak, salbeak, etab.).
[-] Ezkutatu
[+] Gehiago irakurri
HISTORIA ARTXIBISTIKOA
Funtsa Nafarroako Errege Artxibo Nagusian sartu zen 1858. urtean egileak eskatuta.
EDUKIA
Funtsa hurrengo dokumentuez osatuta dago: "Gran Misa a toda orquesta sobre los motivos del Pange Lingua" (1858), Mariano García Zalba-ren eskutitza bat eta Diputazioko minuta bat.
ANTOLAKETA
- Musika nabaria.
- Gutunak.
SARBIDE-BALDINTZAK ETA ERREPRODUKZIOA
Dokumentazioa modu presentzialean eskuragarria da publikoarentzat Nafarroako Errege Artxibo Nagusian eta Artxibo Irekiaren bidez ere bai.
Bere kontsulta eta erreprodukzioa 373/2013 Ebazpena, abenduaren 9koa, Vianako Printzea Erakundea-Kulturako zuzendari nagusiak emandakoari lotuta dago non onartzen dituen Nafarroako Errege Artxibo Nagusia dokumentuak eskuratu, kontsultatu eta erreproduzitzeko barne-arauak.
DESKRIBAPEN TRESNAK
Katalogoa.
ERLAZIONATUTAKO DESKRIBAPEN UNITATEAK
Pablo Sarasate Kontserbatorioa
DOKUMENTAZIO OSAGARRIA BESTE ARTXIBOTAN
- Iruñeko Katedraleko Artxiboa
- Iruñeko Udal Artxiboa
- ERESBIL
ARGITALPEN NOTAK
- "Mariano García Zalba (1809-1869): nuevas aportaciones sobre su biografía y producción musical". En: De Musica Hispana et Aliis. Miscelánea en honor al Prof. Dr. José López-Calo, S.J. Santiago de Compostela: Santiago de Compostela-ko Unibertsitatea, 1990. P. 231-245.
- "García Zalba, Mariano". En: Casares Rodicio, E. (dir.), Diccionario de la música española e hispanoamericana. Volumen 5, Madril: Egile eta Editoreen Sozietate Nagusia, 1999. P. 502.
- Madurga Continente, Rebeca. Música y músicos en un espacio urbano: Pamplona a mediados del siglo XIX. Nafarroako Unibertsitate Publikoan 2017ko irailaren 11n irakurritako doktore-tesia, bikain "cum laude" kalifikazioa lortu zuena.
- Música en la Catedral de Pamplona. Nº 3, Siglo XIX : M. García y H. Eslava. Orio: aus_Art_recordings, D.L. 1998.
DESKRIBATZAILEAK
Musika sinfónico korala, Musika erlijiosoa.