ERREFERENTZIA KODEA
ES/NA/AGN/F452
IZENBURUA
María Dolores Higueras
MUTURREKO DATAK
1946-1954
DESKRIBAPEN MAILA
Funtsa
BOLUMENA
Kutxa 1
EKOIZLEA
María Dolores Higueras Domínguez
AIPAMEN BIOGRAFIKOA
María Dolores Higueras Domínguez Madrilen jaio zen 1930eko abuztuaren 3an. Jaengo eskultorea, Mariano Benlliure-ren diszipulua eta San Fernando-ren Arte Ederren Akademia Errealako akademikoa den Jacinto Higueras eta María Dolores Domínguez Palatín-aren alaba da.
Ama, Lola Palatín, Sevillako biolin-jotzaile naturala, Madrilen bekatua izan zen, ikasketak zabaltzeko. Izan ere, bere ama Madrilgo Kontserbatorioko "Pablo Sarasate" Biolin Saria irabazi zuen 1917an, eta Parisen egin zuen bere ibilbidearen zati bat Espainiako musika-konpositore nagusiekin harremanetan jarriz.
Maria Dolores Higueras Domínguez, gainera, Jacinto Higueras eskultorearen eta Modesto Higueras antzerki-zuzendariaren arreba da aitaren aldetik. Modesto Higueras La Barraca enpresaren sortzaileetako bat izan zen Federico García Lorca-rekin batera.
Joaquín Turina bataiatzeko aitabitxia izan zen. Emakumeak 9 urte zituela, familiarekin bizi den etxera joan zen bizitzera, Errege Antzoki ondoan, eta, antza denez, Julián Gayarre hil zen etxe berean, han bizi izan baitzituen azken urteak.
Luisa Menárguez maisuarekin hasi zituen arpa ikasketak eta Madrilgo Kontserbatorioko lehen saria eskuratu zuen. Lehen emanaldia Madrilgo Círculo Medina aretoan izan zen, 1945ean, 14 urterekin. Ikasketak zabaltzeko Parisen eta New Yorken zenbait egonaldia egin zituen, eta handik 1954an itzuli zen. Bere familiaren hainbat konpositorek lan batzuk idatzi zizkioten harparako, hala nola Joaquin Turina, Jesús Guridi eta Jesús García Leoz. Kontzertista gisa jardun zuen Espainian eta atzerrian. Orkestrako emanaldietan eta grabazioetan ere parte hartu zuen. Iruñean, Santa Zezilia orkestrarekin aritu zen, Luis Morondo-ren zuzendaritzapean. Kontzertista gisa 26 urterekin utzi zuen bere ibilbidea.
[-] Ezkutatu
[+] Gehiago irakurri
HISTORIA ARTXIBISTIKOA
Funtsa 2017. urtean bere jabearen bitartez.
EDUKIA
Funtsa García Leoz-en Impromptu para arpa, arparako jatorrizko obraz osatua dago. 1946ko urtarrilaren 19ko obra hori María Lola Higueras-i eskaini zion maitasun handiz. Nahiz eta editatu gabeko obra izan María Dolores Higueras-ek milaka alditan interpretatu zuen. Partiturarekin batera bere kontzertuetako zenbait esku-programa eta errezital daude.
ANTOLAKETA
01. Musika notatua
02. Esku-programak
SARBIDE-BALDINTZAK ETA ERREPRODUKZIOA
Dokumentazioa modu presentzialean eskuragarria da publikoarentzat Nafarroako Errege Artxibo Nagusian.
Bere kontsulta eta erreprodukzioa 373/2013 Ebazpena, abenduaren 9koa, Vianako Printzea Erakundea-Kulturako zuzendari nagusiak emandakoari lotuta dago non onartzen dituen Nafarroako Errege Artxibo Nagusia dokumentuak eskuratu, kontsultatu eta erreproduzitzeko barne-arauak.
Jabari publikokoak ez diren lanen erreprodukzioa posible izango da soilik eskatzailearen erabilera pribatua egiteko eta ikerketarako egiten denean , Errege Lege Dekretuan xedatutakoarekin bat 1/1996 Legegintzako Errege Dekretua, apirilaren 12koa, Jabetza Intelektualari buruzko Legearen Testu Bategina onesten duena, arlo horretan indarra duten lege-xedapenak erregularizatu, argitu eta bateratzeko.
10. artikulua. Jatorrizko obra eta izenburuak.
1. Jabetza intelektualaren objektu dira: jatorrizko sortze-lan literario, artistiko edo zientifiko guztiak, gaur egun diren edo etorkizunean asmatzen diren edozein bitarteko edo euskarri ukigarri zein ukiezinez adieraziak. Besteak beste:
- Liburuak, liburuxkak, inprimakiak, gutun-bildumak, idazkiak, diskurtso eta alokuzioak, hitzaldiak, auzitegitxostenak, katedra-azalpenak eta izaera bereko beste zeinahi obra.
- Musika-konposizioak, letradunak nahiz letragabeak.
- Obra dramatikoak eta dramatikomusikalak, koreografiak, pantomimak eta, oro har, antzerkiobrak.
- Obra zinematografikoak eta ikusentzunezko beste zeinahi obra.
- Eskulturak, margolanak, marrazkiak, irarlanak, litografiak; istorio grafikoak, haurren zein helduen komikiak, eta haien probasaio edo zirriborroak eta gainerako obra plastikoak, aplikatuak izan zein ez.
- Arkitektura- eta ingeniaritza-obren proiektuak, planoak, maketak eta diseinuak.
- Topografiari, geografiari eta, oro har, zientziari buruzko grafikoak, mapak eta diseinuak.
- Obra fotografikoak eta fotografiaren antzeko prozeduraz adierazitakoak.
- Ordenagailu-programak.
2. Obraren izenburua, jatorrizkoa denean, obraren parte gisa babesturik geratuko da.
37. artikulua. Establezimendu jakin batzuetan terminal espezializatuen bidez obrak erreproduzitzea, mailegatzea eta kontsultatzea.
1. Egile-eskubideen titularrek ezingo diote eragozpenik jarri obrak erreproduzitzeari, titulartasun publikoa duten edo izaera kultural nahiz zientifikoko erakundeetan integraturik dauden museo, liburutegi, fonoteka, filmoteka, hemeroteka edo artxibategiek egiten dituztenean erreprodukzioak, irabazi asmorik gabe eta ikerketa edo kontserbazioa beste helbururik gabe.
2. Era berean, titulartasun publikokoak, edo irabazi asmorik gabeko interes orokorreko kultura-, zientzia- edo hezkuntza erakundeenak edo Espainiako hezkuntza sisteman integraturiko hezkuntzainstituzioenak diren museo, artxibategi, liburutegi, hemeroteka, fonoteka edo filmotekek ez dute beharko eskubideen titularren baimenik egiten dituzten maileguengatik.
[-] Ezkutatu
[+] Gehiago irakurri
DESKRIBAPEN TRESNAK
Inbentarioa
ERLAZIONATUTAKO DESKRIBAPEN UNITATEAK
Jesús García Leoz
Fernando Remacha Villar
Sociedad de Conciertos Santa Cecilia
DESKRIBATZAILEAK
Musika instrumentala.